6'lı Masa 84 Maddelik Anayasa Değişikliği İle İşe Başladı
Altılı masa 'Yarının Türkiyesi' ismiyle yeni anayasa çalışmasını açıkladı. Ortak metin 'Şimdi demokrasi zamanı' sloganıyla duyurdu. Altı partinin genel başkan yardımcıları yaptığı açıklamalarla yeni anayasa metnini açıkladı. Ülke barajı yüzde 3'e düşecek, Cumhurbaşkanına vekalet sistemi de değişecek. Cumhurbaşkanının yurt dışına çıkması veya cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde yenisi seçilinceye kadar Cumhurbaşkanına TBMM Başkanı vekalet edecek. İstanbul Sözleşmesine geri dönüleceğinin işaretleri verildi.
Değişiklik önerileri 84 madde ve 9 bölüm başlığı altında toplanıyor. Anayasa değişiklik önerisiyle cumhurbaşkanının görev süresi 7 yıl olarak belirlenirken, siyasi partiler hakkında kapatma davası açılması TBMM'nin iznine bağlanırken, milletvekili seçilme yeterliliği de yeniden düzenleniyor. Buna göre çocukların cinsel istismarı ve kadına yönelik şiddet suçlarından mahkum olanlar milletvekili seçilemeyecek:
Cumhurbaşkanı yine halk tarafından seçilecek. Ancak görev süresi 7 yıl olacak ve bir kimse ancak bir defa cumhurbaşkanı seçilebilecek.
Partili cumhurbaşkanlığı sona erecek, cumhurbaşkanı seçilen kişinin varsa partisi ile ilişiği kesilecek.
Cumhurbaşkanının yurt dışına çıkması veya cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde yenisi seçilinceye kadar Cumhurbaşkanına TBMM Başkanı vekalet edecek.
Uluslararası anlaşmalardan geri çekilme: Cumhurbaşkanının yasaları veto yetkisinin kaldırılmasını önerilirken, uluslararası anlaşmalardan geri çekilmek için de TBMM'nin onayının gerekeceği hükme bağlanıyor.
Yurt dışı seçim seçim çevresi oluşturulacak: TBMM yine 600 üyeden oluşacak, yurt dışı seçim çevresinden seçilecek milletvekili sayısı ise 15'i geçmeyecek.
TBMM seçimleri ise 5 yılda bir yapılacak.
Kadına şiddetten hüküm giyen vekil olamayacak: Milletvekili seçimle yeterliliğini düzenleyen maddeye “ çocukların cinsel istismarı, kadına yönelik kasten yaralama suçlarından hüküm giymiş” olanların da milletvekili seçilemeyeceği eklenecek.
Parti kapatma davasına TBMM izni: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının doğrudan kapatma talebiyle Anayasa Mahkemesine dava açma usulünün ortadan kaldırılması öneriliyor. 6 partinin önerisine göre; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının kapatma davası açabilmesi TBMM üye tam sayısının beşte üçünün izin verme şartına bağlanıyor. Yani bir parti hakkında kapatılma davası açılabilmesi için en az 360 milletvekilinin kabul oyu gerekecek. Bu maddeyle ilgili değişiklik önerisinin gerekçesinde “ Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının siyasi makamlardan alacağı talimatlarla veya kendiliğinden keyfi ve ideolojik saiklerle kapatma davası açılması önlenmiştir. Kapatma davalarının açılmasında TBMM'nin izin şartına bağlanması bu davaların anayasal dayanaktan yoksun olarak açılmalarını önleyecektir” ifadelerine yer veriliyor.
Dokunulmazlığın kaldırılması zorlaştırılacak: Milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması için basit çoğunluk yerine TBMM'de salt çoğunluk aranması öneriliyor.
Sayıştay ve YSK yüksek mahkeme olacak: YSK 15 üyeden oluşacak. Kurul iki daire ve Genel Kurul halinde çalışacak. Üyelerin 8'i Yargıtay, 7'si Danıştay üyeleri arasından seçilecek. Görev süresi 6 yıl olacak, süresi bitenler yeniden seçilemeyecek.
YSK kararlarına ‘bireysel' itiraz yolu: Yüksek Seçim Kurulu'nun seçme , seçilme ve siyasi faaliyette bulunma haklarına ilişkin kararları Anayasa Mahkemesinin denetimine açılacak. Bu haklar dışındaki kararlar için ise yargı yolu yine kapalı olacak.
Anayasa değişiklik önerisinde “ Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma haklarına ilişkin bireysel başvurular saklı kalmak üzere YSK kararları aleyhine hiçbir mercie başvurulamaz” ifadesi yer alıyor.
Hayvan hakları anayasaya girecek: 56'ncı maddesinde yapılacak değişiklikle , sağlık hakkı ve çevre hakkının yeniden düzenlenmesi önerilirken hayvan haklarının da anayasal güvence altına alınması teklif ediliyor.