- Haberler
- Pol-Analiz
- Suriye, İç Savaş Döneminde GSYh yüzde 85 Küçüldü
Suriye, İç Savaş Döneminde GSYh yüzde 85 Küçüldü
On dört yıllık yıkıcı bir iç savaşın ardından, Suriye adeta küllerinden yeniden doğmaya çalışıyor. 800 milyar doları aşan ekonomik kayıp ve ? oranında küçülen GSYH'nin ardından, ülke uluslararası destekler ve iç reformlarla toparlanma sürecine girmiş durumda. Ancak bu zorlu yolculukta aşılması gereken pek çok engel bulunuyor.
. Ekonomik ve sosyal açıdan derin yaralar alan ülke, uluslararası destek ve iç reformlarla toparlanma sürecine girdi. Ancak bu zorlu yolculukta hala aşılması gereken pek çok engel bulunuyor.
Ekonomik Canlanma Rüzgarları
Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi'nden Mustafa Esad Çalmuk'un analizine göre Suriye ekonomisi derin yaralar almış olsa da son dönemde atılan adımlar, canlanmaya dair umut veriyor:
- Uluslararası Destek: Mart 2025'te Brüksel'de düzenlenen bağış konferansında 6,5 milyar dolarlık taahhüt sağlandı. AB, 2025-2026 dönemi için 2,5 milyar Euro katkı sözü verirken, Suudi Arabistan da 6 milyar dolarlık yatırım sözü verdi.
- Dev Projeler: Ağustos 2025 itibarıyla Doha ve Abu Dabi'den gelen 14 milyar dolarlık dış yatırım anlaşmalarıyla Şam'da havalimanı yenileme, metro projesi ve 20 bin konutluk kule inşaatları gibi büyük projeler başladı.
- Finansal Adımlar: Altı ay sonra yeniden açılan Şam Menkul Kıymetler Borsası, finansal sistemde bir hareketlenme sinyali verdi.
Toplumsal İyileşme ve Yeni Bir Gelecek
Ekonomik iyileşmenin yanı sıra, sosyal dokuyu yeniden inşa etmeye yönelik önemli adımlar atılıyor:
- Geçiş Dönemi Adaleti: 17 Mayıs 2025'te kurulan Geçiş Dönemi Adalet Komisyonu, geçmişteki ihlallere karşı hesap sorma ve mağdurlara tazminat sağlama mekanizmalarıyla toplumsal barışa zemin hazırlıyor.
- Suriye Birlik İçin Davranış Kuralları: 2017'de Berlin'de imzalanan bu belge, farklı etnik ve dini gruplar arasında yeni bir sosyal sözleşmenin temelini attı.
- Kadınların Yükselişi: 22 Aralık 2024'te kurulan Suriye Kadın İşleri Ofisi ve Suriye Kadın Siyasi Hareketi gibi örgütler, kadınların toplumsal hayata katılımını teşvik ederek onları yeniden inşa sürecine dahil ediyor.
Zorluklar ve Gelecek
Mustafa Esad Çalmuk, Suriye'nin yeniden inşasının kolay olmayacağını vurguluyor. Suriye lirasının istikrarsızlığı, güvenlik sorunları ve bölgesel çatışmalar, yatırımların önünde ciddi engeller oluşturmaya devam ediyor. Analize göre, mevcut büyüme hızlarıyla savaş öncesi seviyelere dönmek onlarca yıl alabilir. Ancak kapsamlı reformlar ve doğru kaynak tahsisiyle bu sürecin hızlandırılabileceği belirtiliyor.
Sonuç olarak, Suriye sadece ekonomik bir yeniden inşa değil, aynı zamanda toplumsal dayanışmaya dayalı bir yeniden doğuş yaşıyor. Atılan her adım, ülkeyi kalıcı barışa ve kapsayıcılığa taşıyacak stratejik bir temel oluşturuyor.
