Derin Hesaplaşma... Fenerbahçe Chobani Krizi

Fenerbahçe Spor Kulübü, kamuoyunu şaşırtan bir adım atarak ABD merkezli yoğurt üreticisi Chobani ile sponsorluk görüşmelerine başladığını duyurdu. Kulüpten yapılan açıklamada, “Stat isim sponsorluğu ve Futbol A Takımımızın Avrupa forma göğüs sponsorluğu için Chobani ile görüşmelere başlanmıştır” denildi. Açıklama, Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) da bildirildi.

Sponsorluk görüşmelerinin merkezindeki şirket Chobani'nin kurucusu ise, aslen Erzincanlı Kürt bir iş insanı olan Hamdi Ulukaya. ABD'de kurduğu yoğurt markasıyla dünya çapında başarıya ulaşan Ulukaya, aynı zamanda kamuoyunda zaman zaman yaptığı siyasi açıklamalarla da gündeme geliyor.

Özdağ’dan Sert Tepki: “Bu sponsor Fenerbahçe’ye yakışmaz”

Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, Fenerbahçe ile Chobani arasındaki görüşmelere sert tepki gösterdi. Sosyal medya platformu X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı açıklamada Özdağ, Ulukaya’nın Türkiye’ye ve Türk milletine karşı "PKK ağzı ile konuştuğunu" iddia ederek şu ifadeleri kullandı:

“Türk yoğurdunu ABD’de Yunan yoğurdu diyerek pazarlayan, Türkiye’ye PKK ağzı ile iftiralar atan bu kişi Fenerbahçe’nin sponsoru olacakmış.
Fenerbahçe, kökleri İstiklal Harbi’ne dayanan, Atatürk’ten taviz vermeyen, ‘Ne mutlu Türk’üm diyene’ diyerek gurur duyanların takımıdır.
Ben yakıştıramadım. Bu kararı uygulamadan önce bütün Fenerbahçelilerin katılacağı bir oylama yapın.”

Şükrü Saracoğlu’nun Mirası Üzerinden Yeni Bir Tartışma

Özdağ’ın açıklamaları yalnızca Chobani ve Hamdi Ulukaya ile sınırlı kalmadı. Fenerbahçe’nin stadına ismi verilen Şükrü Saracoğlu’nun tarihi mirasını da gündeme taşıdı. Türkiye Cumhuriyeti'nin beşinci Başbakanı olan Saracoğlu, aynı zamanda Milli Mücadele kahramanlarından biri olarak biliniyor.

Özdağ, Saracoğlu’nun hem Kuvayı Milliye’ye katılmış olmasını hem de Merkez Bankası ve Köy Enstitüleri gibi yapısal reformlara verdiği desteği hatırlatarak, “Bugün onun ismini dahi tartışmaya açmak büyük bir haksızlık” dedi.

Saracoğlu’nun Fenerbahçe ile İlişkisi Ne Kadar Derin?

Tüm bu tartışmaların odağındaki isim Şükrü Saracoğlu, sadece bir devlet adamı değil, aynı zamanda Fenerbahçe Kulübü'nün efsanevi başkanlarından biri. Uzun yıllar Fenerbahçe’ye hizmet etmiş, stadın inşasına öncülük etmiş, kulübün kurumsallaşmasında tarihi bir rol oynamıştır. Bugünkü stadın inşa edilmesini sağlayan kişi olarak, Fenerbahçe tarihinin en önemli figürlerinden biri olarak kabul edilir.

Bu yüzden bazı Fenerbahçeliler, Şükrü Saracoğlu’nun isminin kaldırılmasına dair taleplere karşı çıkarak, onun “tarihi hizmetlerinin” unutulmaması gerektiğini savunuyor.

Unutulmayanlar: Varlık Vergisi ve Türkçülük Tartışmaları

Şükrü Saracoğlu ismi, sadece Fenerbahçe camiasında değil, Türk siyaset tarihinde de zaman zaman tartışmaların odağında yer aldı. 1942’de çıkarılan Varlık Vergisi uygulaması ve Meclis’te sarf ettiği "Biz Türk'üz, Türkçüyüz ve daima Türkçü kalacağız" sözleri, Saracoğlu’na yönelik "faşistlik" suçlamalarının kaynağı oldu.

Ancak Özdağ, bu eleştirileri de çürütmeye çalıştı. Varlık Vergisi uygulamasının yalnızca gayrimüslimlere değil, Müslüman vatandaşlara da uygulandığını ve savaş şartlarının olağanüstü zorluklar içerdiğini hatırlattı. “Vergi adaletsiz uygulanmış olabilir ama bu, Saracoğlu’nun Kuvayı Milliyeci duruşunu gölgeleyemez” dedi.

Fenerbahçe Stadyumu’na ismini veren Türkiye’nin 5. Başbakanı Şükrü Saracoğlu, yıllardır Türk siyaset tarihinde tartışmalı bir figür olmaya devam ediyor. Saracoğlu’nun özellikle 1942’de çıkarılan Varlık Vergisi uygulaması nedeniyle, Türkiye’deki Yahudi toplumu başta olmak üzere, Rum ve Ermeni cemaatlerinin temsilcileri tarafından "ayrımcı" ve "faşist" bir siyasetçi olarak anılması, kamuoyunda dönem dönem yeniden gündeme geliyor.Bu tartışmalar, Fenerbahçe Kulübü’nün Saracoğlu’nun adını yaşatmaya devam etmesiyle zaman zaman yeniden alevleniyor. 2020 yılında Fenerbahçe'nin, Şükrü Saracoğlu'nu vefat yıl dönümünde anan bir sosyal medya paylaşımı yapmasının ardından, Türkiye Yahudi Toplumu Başkanı İshak İbrahimzadeh, paylaşımın altına dikkat çeken bir yorum yazmıştı:

“Unutmak ne mümkün! Varlıkları yok etti…”

Bu tepki, yalnızca Fenerbahçeli bazı taraftarlar arasında değil, geniş bir kamuoyunda “Fenerbahçe'nin stadyumunun isminin değiştirilmesi gerektiği” yönündeki talepleri yeniden gündeme getirdi.

Varlık Vergisi Neden Eleştirildi?

Şükrü Saracoğlu başbakanlığı döneminde, İkinci Dünya Savaşı'nın en zor yıllarında çıkarılan Varlık Vergisi uygulaması, savaş koşullarında devletin gelir yaratma amacıyla uyguladığı sert ekonomik tedbirlerden biriydi. Ancak bu vergi uygulamasının, ticaretle uğraşan azınlıklar üzerinde orantısız bir yük oluşturduğu yönünde yaygın bir kanaat oluştu.

Uluslararası birçok kaynak ve araştırma, Varlık Vergisi'nin gayrimüslimleri ekonomik olarak sistematik biçimde tasfiye etmeye yönelik bir araç olduğunu ileri sürdü. İşte tam da bu nedenle, Saracoğlu’nun ismi bu verginin mimarı olarak anılmakta ve “antisemitizmle anılan bir siyasetçi” olarak eleştirilmektedir.

Diğer Yandan Gerçekler Ne Söylüyor?

Bazı tarihçilere göre ise bu eleştiriler, dönemin savaş şartları göz önüne alındığında tek taraflı yorumlanıyor. O yıllarda Türkiye savaşa girmemiş olsa da, ciddi bir ekonomik kriz içerisindeydi. Devlet, savaş ekonomisinin baskısıyla büyük servet sahiplerinden ek vergi talep etmişti. Dönemin İstanbul Ticaret Odası verilerine göre, ticaretin yüzde 87’si gayrimüslimlerin elindeydi. Dolayısıyla, verginin ağırlıklı olarak bu kesimlerden alınması teknik olarak kaçınılmaz olmuştu.

Hamdi Ulukaya Kimdir?

Sponsorluk tartışmalarının merkezindeki isim olan Hamdi Ulukaya, 1990’lı yıllarda Erzincan’dan ABD’ye göç etti. 2005 yılında kurduğu Chobani şirketi, kısa sürede ABD’de yoğurt pazarının lideri haline geldi. Şirketin başarısı yalnızca ticari değil; mülteciler ve azınlık haklarına verdiği destekle de biliniyor.

Ancak Türkiye'de bazı kesimler, Ulukaya’nın bu sosyal çıkışlarını ve yaptığı bazı siyasi yorumları "bölücü söylemler" olarak değerlendiriyor. Özdağ’ın açıklamalarındaki "PKK ağzı" ifadesi de bu eleştirilerin bir yansıması olarak okunuyor.

Sponsorluk Süreci Nasıl Sonuçlanacak?

Fenerbahçe’nin Chobani ile sürdürdüğü sponsorluk görüşmelerinin nihayete erip ermeyeceği merakla bekleniyor. Şirket isminin, Atatürk döneminin sembol isimlerinden birine ait olan Şükrü Saracoğlu Stadyumu’yla yan yana anılması bazı taraftarlar ve siyasi aktörler tarafından tepkiyle karşılanmış durumda.

Kulüpten henüz konuya ilişkin detaylı bir açıklama gelmedi. Ancak kamuoyunda yükselen hassasiyet ve tarihsel göndermeler, Fenerbahçe yönetiminin atacağı adımı daha da dikkatli bir hale getirecek gibi görünüyor.

Taraftara Çağrı: Oylama Talepleri Yükseliyor

Sosyal medyada birçok Fenerbahçeli taraftar, Özdağ’ın önerisini destekleyerek bu konuda bir taraftar oylaması yapılması gerektiğini savunuyor. “Fenerbahçe’nin geleceğini belirleyecek böyle bir karar, sadece yönetim kurulu kararıyla alınamaz” yorumları yapılıyor.