Mülteci Raporu Alarm Veriyor: 'Yargı Kararları Tanınmıyor, Aileler Parçalanıyor'

'Dünya Mülteciler Günü' vesilesiyle, MAZLUMDER ve Sığınmacı Hakları Platformu tarafından düzenlenen toplantıda, Türkiye'nin mülteci politikalarına ilişkin kapsamlı ve çarpıcı bir rapor kamuoyuyla paylaşıldı. Toplantıda konuşan sivil toplum temsilcileri, Türkiye'deki 4 milyondan fazla mülteci ve sığınmacının temel haklara erişimde karşılaştığı sistematik ihlallerin altını çizdi.

En büyük sorun: Yargı kararlarının uygulanmaması

Raporda en dikkat çekici tespitlerden biri, Göç İdaresi'nin yargı kararlarını tanımaması ve keyfi uygulamalarda bulunması oldu. Mahkemelerin verdiği iptal kararlarına rağmen geçici koruma statüsünün kaldırıldığı, aile bütünlüğünü tehdit eden sınır dışı işlemlerinin sürdüğü vurgulandı.

Özellikle 'adli vakaya karışma' gerekçesiyle yapılan sınır dışı işlemlerinin, mağdur konumundaki kişileri dahi kapsadığı belirtildi. Bu uygulamaların, hukukun üstünlüğü ilkesini zedelediği ifade edildi.

Avukata erişim yok, gönüllü dönüş baskı altında

Geri Gönderme Merkezleri'ndeki (GGM) koşullar da sert eleştirilere hedef oldu. Rapora göre:

• Avukat görüşmeleri sınırlı sürede, tercümansız ve gizlilikten uzak yapılıyor.

• Gönüllü geri dönüş formları çoğu zaman baskı altında imzalatılıyor.

• Devam eden yargı süreci olmasına rağmen, bireylerin sınır dışı edildiği ve bu durumun aileleri parçaladığı bildirildi.

Deprem bölgesi mülteci çocuklarına okul kapısı kapalı

Raporda, eğitim ve sağlık hakkına erişimde yaşanan ihlaller de gözler önüne serildi. Deprem sonrası farklı illere taşınan mülteci çocukların, bazı okullar tarafından kabul edilmediği belirtildi. Sağlık hizmetlerinden yararlanmak için gerekli belgelerde yaşanan sorunlar da erişimi sınırlıyor.

Kötü muamele iddiaları soruşturulmuyor

GGM'lerdeki kötü muamele, kamera kayıtlarının yetersizliği ve denetimsizlik, insan hakları açısından endişe verici bulundu. Bu merkezlerin bağımsız ve düzenli denetime açılması çağrısı yapıldı.

Sivil topluma rol, şeffaflığa davet

MAZLUMDER ve Sığınmacı Hakları Platformu, göç yönetiminde yeni bir model önerdi:
Sivil toplum örgütlerinin, hukukçuların, akademisyenlerin ve mültecilerin karar alma süreçlerine doğrudan katılımı ile oluşturulacak şeffaf ve katılımcı bir yapı. Özellikle Göç Danışma Kurulu gibi mekanizmaların etkinleştirilmesi gerektiği vurgulandı.

'Hak temelli yaklaşım şart'

Toplantının ortak çağrısı netti: Türkiye'nin mülteci politikasında güvenlikçi değil, insan haklarına dayalı bir anlayış benimsenmeli.
Sivil toplum örgütleri, kamuoyunu ve karar alıcıları, ayrımcı ve keyfi uygu