İspanya ile İsrail Arasında Diplomatik Gerilim Tırmanıyor
Madrid'in AB'ye çağrısı ilişkileri gerdi: 'İsrail ile ortaklık anlaşması askıya alınsın' İspanya'nın Avrupa Birliği'ne (AB), İsrail ile mevcut ortaklık anlaşmasının askıya alınması çağrısında bulunması, Madrid ile Tel Aviv hattında gerilimi tırmandırdı. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler halihazırda maslahatgüzar seviyesine inmişken, karşılıklı açıklamalarla tansiyon daha da yükseldi.
Sanchez'den Brüksel'de 'sert çıkış'
Brüksel'de düzenlenen AB Konseyi zirvesinde konuşan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, İsrail'in Gazze'deki askeri operasyonları nedeniyle, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması'nın derhal askıya alınmasını istedi. Sanchez'in bu çağrısı, AB içinde yeni bir tartışmanın da fitilini ateşledi.
İsrail'in Madrid Büyükelçiliği ise İspanya'nın çıkışına yazılı açıklamayla yanıt verdi. Açıklamada, İspanyol hükümetinin tutumu 'ahlaki açıdan savunulamaz' olarak nitelendirildi. İsrail tarafı, Madrid yönetiminin 'Avrupa'nın Orta Doğu konularındaki en marjinal ve yalnız çizgisine savrulduğunu' savunarak, tarihin bu tutumu 'yanlış taraf' olarak değerlendireceğini öne sürdü.
Madrid'den karşı hamle: Büyükelçilik yetkilisi bakanlığa çağrıldı
İsrail Büyükelçiliği'nin açıklamasına tepki gecikmedi. İspanya Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in Madrid Maslahatgüzarı Dan Poraz'ı bakanlığa çağırarak açıklamaların 'kabul edilemez' olduğunu bildirdi. İspanyol yetkililer, İsrail'in diplomatik teamülleri aşan tutumundan duyulan rahatsızlığı açıkça dile getirdi.
Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares de 23 Haziran'daki AB Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda İsrail'e yönelik üç kritik talepte bulunmuştu: Ortaklık anlaşmasının askıya alınması, İsrail'e silah ambargosu uygulanması ve sorumlu kişilere bireysel yaptırımlar getirilmesi.
Filistin devleti tanınmıştı, büyükelçi geri çekildi
İspanya, Mayıs 2024'te Filistin devletini resmen tanıyan ülkeler arasına katılmıştı. Bu adımın ardından İsrail, Madrid'deki büyükelçisini geri çekmişti. Halihazırda iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler maslahatgüzar düzeyinde sürdürülüyor.
Tarihsel arka plan: İspanya-İsrail ilişkilerinde gelgitli tablo
İspanya ile İsrail arasındaki ilişkiler, tarih boyunca dalgalı bir seyir izledi. 1492'de Yahudilerin İber Yarımadası'ndan sürülmesiyle başlayan tarihsel kırılma, 1990'ların başına kadar iki ülke arasında diplomatik kopukluk olarak sürdü. 1992'de diplomatik ilişkilerin resmen kurulmasının ardından zaman zaman yakınlaşmalar yaşansa da özellikle Filistin meselesi İspanyol kamuoyunda İsrail'e yönelik ciddi eleştirileri beraberinde getirdi. Madrid yönetiminin, Sefarad Yahudilerine vatandaşlık hakkı tanıması gibi adımları olumlu yankı bulmuş, ancak son yıllarda İsrail'in Gazze politikası nedeniyle bu yakınlaşma yerini gerilime bırakmıştı.